Wolf in schaapskleren - POYOMI CENTER

Wat nou als je een people pleaser bent? Wat als je:

… twijfelt aan jezelf, je talenten en vaardigheden?
… aardig gevonden of geaccepteerd wilt worden?
… je eigen behoeften op de tweede (of zelf op een nog lagere) plek zet?
… je grenzen niet durft te bewaken?
… steeds de behoefte hebt voor anderen te zorgen?
… het moeilijk vindt om voor jezelf op te komen?
… altijd maar de lieve vrede wilt bewaren?
… bang bent voor – of veel waarde hecht aan – wat de buitenwereld van je denkt?

Dan ben je dus een makkelijke prooi voor de ‘wolf in schaapskleren’.

Je kent ze misschien wel: de manipulators. Je hebt manipulators die het heel opvallend doen en zelfs agressief overkomen. Maar de meeste manipulators herken je niet onmiddellijk. Zij doen zich in het begin anders voor en kunnen je helemaal inpakken met hun vleiende gedrag. Ze geven je eerst heel veel, maar er komt altijd een ‘payback time’.

Watch out: ‘belangeloos geven’ komt niet voor in het woordenboek van een manipulator. Je staat voor eeuwig bij hem of haar in het krijt. Het is een pressiemiddel om zijn of haar zin door te drijven.

Wees daarom assertief en laat je nooit in een hoek drijven waarbij je het gevoel hebt de ander iets verschuldigd te zijn.

Wat zijn de kenmerken van een manipulator?

Denkt niet aan jou, maar altijd alleen aan zichzelf.
Wil zijn of haar zin doordrijven, koste wat het kost. Gaat daarbij heel ver, bijvoorbeeld met ‘leugentjes om bestwil’.
Luistert niet echt naar je, doet hooguit alsof.
Voelt zich slimmer en sterker dan anderen.
Eigent zich snel dingen toe.
Leeft in een eigen wereld.
Geeft anderen de schuld: het is nooit zijn of haar schuld.
Zaait twijfel en onzekerheid om zelf in een goed daglicht te komen.
Overdrijft vaak. Je voelt het al als degene je iets vertelt.
Verdraait de werkelijkheid.
Liegt gemakkelijk.
Vat alles persoonlijk op. Dit komt omdat ze alleen naar hun eigen belang kijken.
Geeft veel of is extra hulpvaardig (en laat je dat ook weten) met de bedoeling een schuld te creëren die moet worden ingelost.
Devalueert jouw sterke punten.
Weet feilloos in te spelen op je zwakke punten.

Deze mensen zetten graag de volgende vormen van manipulatie in:

Inspelen op schuldgevoel – ‘Waar heb ik dit aan verdiend? Ik doe altijd alles voor je en nu dit …’ Of: ‘Ik heb jou zoveel gegeven, nu moet je ook eens iets terugdoen.’ Dit noemen we emotionele chantage.
Inspelen op angst – ‘Als je dit niet doet, dan zorg ik ervoor dat iedereen weet dat …’
Inspelen op plichtsgevoel – ‘Dit is zoals het hoort. Ja, jij doet het anders, maar daar vind ik het mijne van …’
Indoctrinatie – Door een bepaalde boodschap steeds te herhalen (zoals hoe goed ze het bedoelen of hoe ze ergens over denken) wordt iemand stelselmatig beïnvloed. Er zit altijd een dubbele boodschap in.
De psycholoog spelen – ‘Ja, hij/zij heeft dat meegemaakt in het verleden, maar dat heeft hier niets mee van doen.’

Dit zijn bekende uitspraken van manipulators:

‘Het is voor jouw bestwil’
‘Na alles wat ik voor jou heb gedaan …’
‘Je laat me in de steek als je …’
‘En dat terwijl ik altijd alles uit liefde heb gedaan’
‘Na alles wat ik jou heb gegeven …’
Ik neem alleen jóu in vertrouwen’

Gaslighting

Gaslighting is een specifieke vorm van manipulatie. Een gaslighter wil bewerkstelligen dat jij je eigen gedachten, acties en emoties in twijfel trekt. Dit is niet iets wat eenmalig gebeurt. Het gaat om een voortdurende ontkenning van jouw herinnering met betrekking tot de realiteit. Dit maakt dat jij je onzeker gaat voelen over herinneringen.

Ook zal een gaslighter je gevoelens kleineren, waardoor het steeds lijkt alsof je overdreven reageert. Je wordt op die manier gehersenspoeld, waarbij je je identiteit en zelfwaarde verliest. Het geeft de gaslighter macht. Want hoe onzekerder jij wordt, hoe afhankelijker je wordt van de gaslighter.

De term ‘gaslighting’ is trouwens gebaseerd op de film Gaslight uit 1944. Daarin overtuigt een man zijn vrouw ervan dat haar waarneming niet klopt. Dit doet hij onder andere door op willekeurige momenten de gaslampen in huis te dimmen en vol te houden dat er met het licht helemaal niets aan de hand is. De vrouw krijgt daardoor steeds meer het gevoel dat ze gek wordt.

Hoe herken je gaslighting?

Gaslighters liegen erop los, bijvoorbeeld over wat anderen over jou gezegd hebben of van je weten.
En ze liegen tegen anderen over jou om je te isoleren en afhankelijk te maken.
Ze ontkennen dingen gezegd te hebben en verwijten jou dat je dingen niet goed ziet, in de war of gek bent.
Ze putten hun slachtoffer uit door herhaaldelijk dezelfde boodschap uit te spreken.
Ze verdraaien feiten, springen van de hak op de tak, wisselen steeds van emotie en rol, zodat effectieve communicatie onmogelijk wordt.
Heb je moeite met het gedrag van een gaslighter, dan ligt dat volgens hem of haar aan jou. Niet wat jij aankaartte is het probleem, maar jíj bent dat.

Wat kun je zelf doen tegen manipulatie en emotionele chantage?

Wil je manipulators geen kans geven, leer dan assertief gedrag aan en maak van jezelf de belangrijkste persoon in je leven. Ken je behoeften, bewaak je grenzen, kom voor jezelf op en besef dat jij alléén verantwoordelijk bent voor je eigen leven en níet voor dat van een ander.

Ga op je gevoel af. Je voelt het vaak al in je buik: een bepaalde sensatie als je met deze mensen praat of in hun omgeving bent. Het gevoel dat iemand niet echt aardig is, niet gemeend.

Wees op dit soort momenten extra alert. Ga desnoods even naar het toilet voor een time-out, zodat je jezelf moed kan inspreken en in je eigen kracht blijft staan.
Je merkt het snel genoeg wanneer iemand over jouw grens gaat. Of het nu binnen je relatie is of om familie, vrienden, collega’s of anderen gaat. Het voelt niet goed. Zodra je dit signaleert, is het zaak om niet aan jezelf te gaan twijfelen en om in te grijpen.

Deze mensen zijn erop gebrand jou ‘neer te halen’ voor hun eigen gewin. Als je het in de gaten hebt en dit laat merken, dan komen ze nog meer in actie en laten ze je dit te pas en te onpas weten. Ze gooien alles in de strijd.

Herhaal deze mantra: ‘Ik hoef niet aan mezelf te twijfelen, ik ben goed zoals ik ben.’

Wat ook heel goed helpt is veel te bewegen, yoga te beoefenen en te mediteren. Je zult merken dat dit soort mensen steeds verder van je af gaat staan. Dat je hen niet meer ziet als ‘één van je tribe members’.

Geloof in jezelf en laat je niet door deze mensen kleineren, chanteren of denigreren.